"ԱՅՍՕՐ ՍԻՐԻԱՀԱՅԵՐԻՑ ՅՈՒՐԱՔԱՆՉՅՈՒՐԻ
ԿՅԱՆՔԸ ՎՏԱՆԳՎԱԾ Է"

Արդեն մի քանի տարի շարունակվող սիրիական պատերազմը ծանր հարված հասցրեց նաեւ Սիրիայի մեր երբեմնի մեծ եւ ծաղկուն գաղթօջախին: Ավելին. ոչ միայն հայերը, այլեւ, առհասարակ, քրիստոնյաներն են դարձել ներկայիս պատերազմի ու իսլամիստ-ահաբեկչական տարբեր խմբավորումների թիրախը: Ու դեռ մի բան էլª սիրիահայերի վիճակն այսօր էլ շարունակում է մտահոգիչ մնալ եւ օրեցօր ավելի վտանգավոր դառնալ: Այս օրերին ՀՀ արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը մեկնել է Սիրիա, որտեղ սիրիացի բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ հանդիպելուց զատ, հանդիպումներ է ունեցել նաեւ հայկական համայնքի ներկայացուցիչների հետ: Ի՞նչ կտա այս այցը սիրիահայությանը, միայն մեր հայրենակիցների խնդի՞րն է ՀՀ ԱԳ նախարարին Դամասկոս հասցրել, թե այս այցում կա նաեւ դեռ պարզ չերեւացող քաղաքական ենթատեքստ, եւ ընդհանրապեսª որտե՞ղ է սիրիական հակամարտության վերջնակետը: Այս հարցերի պատասխաններն "Իրավունքը" փորձեց ստանալ հայաստանյան վերլուծաբաններից, սակայն մի շարք քաղաքագետներ դժվարացան կարծիքներ հայտնել, նշելով միայնª առայժմ հստակ ոչինչ հնարավոր չէ ասել: Իսկ արաբագետները տվեցին հետեւյալ մեկնաբանությունները:
ԱՐՄԵՆ ՊԵՏՐՈՍՅԱՆԸ նշեց.
- ՀՀ արտգործնախարարի այցը Սիրիա դիվանագիտակական-քաղաքական աջակցության ամենաբարձր մակարդակի դրսեւորումներից է: Սա այն դիվանագիտական մեծ քայլն է, որը կարող էր ցուցաբերել Հայաստանն այս հարթության վրա: Արտգործնախարարի այցը եւ նրա ունեցած հանդիպումների  ամենաառանցքային խնդիրը եղել է հայկական համայնքի անվտանգության հետ կապված հարցերի քննարկումը: Այս ամենը բնականաբար չի բարձրաձայնվի: Այնուամենայնիվª մեզ համար այսօր առաջնայինը հայկական համայնքի անվտանգության խնդիրների լուծումն է: Մյուս դիվանագիտական քայլը, որ Հայաստանն իրականացնում է, դիվանագիտական կառույցներում սիրիահայության խնդիրների արծարծումն է, քանի որ այս երկրում ոչ միայն քաղաքացիական պատերազմ է տեղի ունենում, այլեւ կան տարբեր բնույթի հակամարտություններ: Կարեւոր է, որ Հայաստանը որոշակի բանակցություններ կամ հարաբերություններ ունենա այն արտաքին դերակատարների հետ, որոնք ազդեցություն ունեն սիրիական հակամարտության կողմերի վրա: Մյուս կարեւոր քայլն այն է, որ անհրաժեշտ է Հայաստան եկող մեր հայրենակիցներին ընդունել եւ նրանց վերաբերող խնդիրները լուծել: Այս ամենից զատª պետք է համահայկական ջանքերի գործադրում ¥որի համակարգողը պետք է լինի Հայաստանը¤, ինչի շնորհիվ Սիրիայում հայկական համայնքը տեղում  կստանա որոշակի աջակցություն:
Արաբագետ ՀԱՅԿ ՔՈՉԱՐՅԱՆԸ փաստեց.
- Նախ պետք է սիրիահայության հետ քննարկել, թե այս պահին նրանք ինչ են ցանկանում: Հնարավոր է, որ նրանց մի մասը ցանկանում է Սիրիայում մնալ. այս դեպքում գոնե պետք է հնարավորինս փորձենք ապահովել նրանց անվտանգությունը: Իսկ այն մարդիկ, ովքեր ուզում են Հայաստան վերադառնալ, նրանց պետք է այստեղ բերել եւ տրամադրել բնակության վայր: Նմանատիպ շատ հարցեր կան, որոնց եւս մեկ անգամ անհրաժեշտ է անդրադառնալ, երբ Հայաստանի արտգործնախարարը վերադառնա Սիրիայից եւ ներկայացնի ընդհանուր իրավիճակը:
Արաբագետ ԱՐԱՔՍ ՓԱՇԱՅԱՆԸ նկատեց.
- Դիվանագիտական խողովակներով տարվող աշխատանքները պետք է ի սպաս դնել հայկական համայնքը հայրենիք տեղափոխելու համար: Քանի որ սիրիահայերը Սիրիայում մնալու այլեւս ոչ մի ռեսուրս չունեն:  Այսօր այնտեղ ապրող հայերից յուրաքանչյուրի կյանքը վտանգված է, ուստի Հայաստանի բոլոր քայլերն անհրաժեշտ է ուղղել մարդկանց այդ վտանգից փրկելու համար: Այն, ինչ անում ենք սիրիահայության համար, բավարար չէ ոչ հայրենիքում, ոչ Սիրիայում:

Z-PR սոցհարցման կենտրոնը Երեւան քաղաքում 100 հոգու շրջանում կատարել է հարցում` պարզելու համար, թե սիրիահայերին վտանգներից փրկելու համար հանրությունը ինչ լուծումներ է առաջարկում:
1. Չնայած դժվարություններինª Հայաստանը բոլոր միջոցներով պետք է սիրիահայությանն աջակցի հայրենիք տեղափոխվելու համար- 58%:
2. Սիրիահայերը առաջին հերթին Սիրիայի քաղաքացիներ են եւ պարտավոր են մնալ ու այդ երկրի հանդեպ իրենց պարտքը կատարել ու նաեւª հենց իրենց տարիների ունեցվածքին տեր կանգնել: Հայաստանը հենց այդ դիրքերից պետք է հնարավորինս նրանց օգնի- 23%:
3. Պետք է ստեղծվի համազգային հատուկ խորհուրդ, որը կզբաղվի սիրիահայության խնդիրներով- 11%:
4. Դժվարանում է պատասխանել- 8%:

ԶՎԱՐԹ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ